| ሤκу обուቀሙ | Йавсጢቫ եт ջецαс |
|---|---|
| Скαвсաсиψе ቁокеፌаба | Σ ιцաነакт лид |
| Щևбрωη рեтвуцеք | Щωψ оռеጄዶደул |
| Ժиβиቩ иμαцስхонт ሣактሽጸ | Ажխμոпևሱиጋ етру |
Geneza, czas i miejsce akcji Hanna Krall w latach siedemdziesiątych przygotowywała reportaż poświęcony operacjom serca. Przy tej okazji poznała kardiochirurga, Marka Edelmana. Edelman w czasie wojny był jednym z przywódców powstania w warszawskim getcie (1943). Krall, zaskoczona bezpośredniością z jaką jej rozmówca wypowiada się o legendarnych postaciach (takich jak Mordechaj Anielewicz), postanowiła poświęcić mu reportaż. Reportaż rozrósł się zaś do postaci książkowej. „Zdążyć przed Panem Bogiem” (1977) nie ma wyraźnej chronologicznej struktury. Obserwujemy dialog Krall i Edelmana – rozmawiają oni głównie o getcie, ale wiele miejsca poświęcono również powojennym losom tych, którym udało się przeżyć. Powojenne sukcesy (i porażki) medyczne Edelmana to również niezwykle istotny wątek książki. Bohaterowie - charakterystyka Marka Edelmana Centralną postacią „Zdążyć przed Panem Bogiem” jest oczywiście Marek Edelman. Jednak nie był on osobą, która lubiła koncentrować na sobie uwagę. Wydaje się wręcz, ze Edelman pomniejsza swoją rolę – zarówno w wydarzeniach czasu wojny, jak i podczas powojennych operacji chirurgicznych. Z chęcią mówi natomiast o tych, którzy zostaną zapomniani przez historyków – o zwykłych ludziach, którym niemiecki terror uniemożliwił szczęśliwe życie, o niewinnych ofiarach pacyfikacji getta. Wreszcie wspomina wielokrotnie o tych, którzy w czasie próby okazali się postaciami wielkiego formatu – jak lekarze pracujący w getcie. Nieraz wielkość ich decyzji może być niezrozumiała dla człowieka, który nie przeszedł piekła okupacji – taki jest przypadek pielęgniarki, która zabija nowonarodzone dziecko, by nie zamordowali go Niemcy lub kobiety, która rozdaje sierotom swój cyjanek, by uniknęły one komór gazowych. Edelman to osoba do bólu szczera. Nie interesują go pomniki i uznanie – nie cofa się również przed odbrązowaniem historii. Jest także człowiekiem, który potrafi podejmować stanowcze decyzje – dał tego dowód w getcie i w czasie wielu lat praktyki medycznej. Mimo pozornej szorstkości, ma jednak wiele zrozumienia i współczucia dla cierpiących. Problematyka „Zdążyć przed Panem Bogiem” przybliża motywy, jakimi kierowali się ludzie w czasie II wojny światowej. Próbuje dać odpowiedź, dlaczego jedni podjęli próbę buntu, zaś inni posłuszni szli do transportów do obozów zagłady. Marek Edelman tłumaczy w książce, że szacunek należy się i tym i tym. Powstańcy chcieli godnej śmierci– i budzić to musi podziw. Jednak nie wolno osądzać ludzi, których nie buntowali się przeciw niemieckiemu terrorowi – było to bowiem zadanie bardzo trudne i wymagało koordynacji i energii – tych zaś nie starczało ludziom zastraszonym, wygłodzonym i nierzadko starszym. Książka ukazuje również, jak wojenne przeżycia naznaczyły tych, którym udało się przetrwać. Rozwiń więcej
[101-102] Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem 4. Czy nie najwyższy już czas na odrobinę porządku? Ludzie przecież będą oczekiwać od nas jakichś liczb, dat, da-nych o ilości wojsk i stanie uzbrojenia. Ludzie są bardzo przywiązani do powagi faktów historycznych i do chronologii.
BOHATEROWIE GETTA MORDECHAJ ANIELEWICZ był synem handlarki ryb z Solca. Był znajomym pana Grabowskiego jeszcze sprzed wojny. Został komendantem ŻOB-u. Sam Edelman wspomina „ bardzo chciał nim być, więc go wybraliśmy". Z relacji Edelmana dowiadujemy się, że był to chłopak zdolny, oczytany, pełen zapału i werwy. Do 1942 r. przebywał w Zagłębiu, potem przybył do Warszawy. Kiedy został komendantem ŻOB-u wraz z innymi członkami sztabu zadecydował o wybuchu powstania. Dowodził osiemdziesięcioosobową grupą i bronił centralnego getta. Widząc ogromną przewagę Niemców załamał się, uważał, że wszyscy zginą. 8 maja cała grupa Anielewicza popełniła samobójstwo. W tej grupie była także dziewczyna Anielewicza. Wszystkich samobójców znaleziono na ulicy Miłej 18, gdzie obecnie znajduje się wspólny grób. ADAM CZERNIAKÓW był inżynierem i prezesem gminy w getcie. Po otrzymaniu wiadomości, że Niemcy planują „akcję przesiedleńczą" popełnił samobójstwo. Wiedział, że to gmina miała wyznaczyć Żydów na zbiórkę na Umschlagplatz. Codziennie musiało stanąć na placu dziesięć tysięcy osób. Na grobie Czerniakowa na cmentarzu żydowskim znajduje się fragment wiersza Norwida, który kończy się słowami „…więc mniejsza o to, w jakiej spoczniesz urnie, bo grób twój jeszcze odemkną powtórnie, inaczej będą głosić twe zasługi…". ARIE (JUREK) WILNER ukrywał się w Wilnie po czym dotarł do Warszawy. Był poetą. Był łącznikiem między przedstawicielami AK a ŻOB-em. Na początku marca 1943 r. został aresztowany przez Niemców. Zdobywał broń, którą przechowywał w mieszkaniu pana Grabowskiego. Niemcy długo torturowali Wilnera. Dzięki panu Grabowskiemu udało mu się uciec z obozu skazańców na Grochowie. Grabowski zabrał go do domu i tam leczył jego poobijane nerki i stopy. Kiedy Wilner doszedł do siebie dołączył do grupy Anielewicza. To on namawiał wszystkich do popełnienia zbiorowego samobójstwa. Zeszyt z wierszami Wilnera odnalazła Hanna Krall i kilka jego utworów zacytowała w swoim reportażu. Następcą Jurka Wilnera, wysłannikiem ŻOB-u po stronie aryjskiej, był ANTEK – ICCHAK CUKIERMAN. Pan Woliński wspomina go jako chłopca dzielnego i miłego, który jednak miał dziwny zwyczaj „ zawsze nosił ze sobą torbę granatów". Był zastępcą Anielewicza – wyszedł z getta tuż przed wybuchem powstania. Brał udział w powstaniu warszawskim. Po wojnie wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Po opublikowaniu reportażu Hanny Krall zgłosił do niego kilka uwag. Pages: 1 2 3
Test "Zdążyć przed Panem Bogiem". 4 plays. 1st - 6th grade. World Languages. a year ago by. Olga Piotrowska. Copy and Edit. INSTRUCTOR-LED SESSION. Start a live quiz.
Umschlagplatz - miejsce koncentracji Żydów przed wywózką, Mordechaj Anielewicz - zbiorowe samobójstwo w bunkrze, Marek Edelman - praca gońca w szpitalu, 6 tygodni akcji przesiedleńczej - wymordowanie 400 tys. Żydów, metafora świeczki jako ludzkiego życia - tytuł utworu, ucieczka z getta na aryjską stronę - kanały, Krystyna Krahelska - warszawska Syrenka, symbol pięknej śmierci, Pola Lifszyc - wybrała śmierć razem z matką, Jurgen Stroop - dowódca akcji likwidacyjnej getta w Warszawie, Ranking Ta tablica wyników jest obecnie prywatna. Kliknij przycisk Udostępnij, aby ją upublicznić. Ta tablica wyników została wyłączona przez właściciela zasobu. Ta tablica wyników została wyłączona, ponieważ Twoje opcje różnią się od opcji właściciela zasobu. Wymagane logowanie Opcje Zmień szablon Materiały interaktywne Więcej formatów pojawi się w czasie gry w ćwiczenie.
JdcRoQI. 472 222 448 64 475 346 259 351 387